Bệnh viện đa khoa tỉnh Lai Châu - Nơi có nhiều bác sĩ đầu ngành bỏ việc. Ảnh: C.T
Về xuôi, thu nhập gấp đôi
Sáng cuối tuần, tại Trung tâm y tế huyện Sìn Hồ (Lai Châu), bác sỹ Đoàn Ngọc Hùng đang cùng đội ngũ cán bộ tất bật với công việc khám, cấp thuốc và tư vấn sức khỏe cho người bệnh... Chỉ mới hôm qua, ông còn đang ở Trạm Y tế xã Tủa Sín Chải tuyên truyền giáo dục sức khỏe cho bà con. “Vùng cao vào mùa lạnh có nhiều người bị mắc bệnh liên quan đến đường hô hấp, mình mà không về thăm khám thì bà con cũng không chịu đi bệnh viện đâu”, bác sỹ Hùng cười nói.
Với mái tóc bạc quá nửa và kinh nghiệm gần 30 năm công tác trong ngành Y tế ở miền phên dậu này, bác sỹ Hùng kể: Sìn Hồ có 21 xã, thị trấn thì tất thảy đều là địa phương khó khăn. Huyện có 14 dân tộc, trong đó chiếm đa số là người các dân tộc Tày, Dao, Mường, Thái. Bao đời nay, đồng bào dân tộc thiểu số vẫn duy trì thói quen mời thầy cúng về nhà “cúng ma” thay vì đưa người bệnh đến các cơ sở y tế điều trị. Chính vì thế, 17 bác sỹ ở Bệnh viện đa khoa huyện và 9 bác sỹ ở các trạm y tế phải cắt cử, thay nhau xuống thôn, bản khám bệnh cho người dân. Nhờ làm tốt công tác truyền thông, vận động, phổ biến giáo dục sức khoẻ, đến nay những quan niệm, hủ tục của người dân vùng cao đã thay đổi, mỗi khi ốm đau, đồng bào đều đến trạm y tế, bệnh viện để khám chữa bệnh.
Những thành quả bước đầu chưa khiến đội ngũ y bác sỹ ở Sìn Hồ vui mừng bởi tính sơ sơ trong 5 năm gần đây, đã có gần chục bác sỹ đa khoa ở huyện này không chịu được áp lực công việc cộng với thu thập chưa, cao nên đã tự ý bỏ việc về xuôi làm. Với cương vị là Phó Giám đốc Trung tâm y tế huyện, bác sỹ Hùng nhiều lần gặp gỡ, động viên họ ở lại công tác nhưng chỉ nhận được những cái lắc đầu thở dài.
“Có đồng nghiệp trước khi đi còn lôi kéo tôi về Hà Nội làm việc ở phòng khám tư nhân với mức lương 21 triệu đồng/tháng - Cao gấp đôi tất tần tật thu nhập hiện nay của tôi. Lúc ấy tôi giận lắm, dẫu biết rằng với nghề nào tiền bạc cũng rất quan trọng, nhưng đã gắn thân vào cái nghề cao quý này, nếu không vì người dân thì sao có thể toàn tâm cống hiến và bám trụ được”, bác sỹ Hùng tâm tư.
Cử đi đào tạo nâng cao rồi về… chuyển việc
Ông Nguyễn Văn Đối, Giám đốc Sở Y tế Lai Châu.
Sau một tuần bám bản cùng các y bác sỹ vùng cao, trở về thành phố Lai Châu, chúng tôi tìm đến Sở Y tế tỉnh Lai Châu để tìm hiểu căn nguyên việc không ít bác sỹ chấp nhận bỏ việc, bỏ bằng để “dứt áo ra đi”. Tiếp chúng tôi, ông Nguyễn Văn Đối, Giám đốc Sở không giấu được sự buồn rầu, lo lắng. Ông Đối kể, chẳng nói đâu xa, cách đây chưa lâu Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh cùng vợ là bác sỹ Bệnh viện Lao và bệnh Phổi Lai Châu cũng bỏ việc chuyển xuống Hà Nội làm việc ở cơ sở tư nhân. “Bác sỹ này trước đây được cử đi đào tạo kỹ thuật cao chuyên về xương khớp. Sau đó, bệnh viện cũng đầu tư các phương tiện máy móc hiện đại phục vụ khám chữa bệnh cho người dân. Giờ bác sỹ ấy bỏ việc, mọi trang thiết bị lại phải “đắp chiếu” vì không ai làm được. Bệnh nhân có nhu cầu chúng tôi lại phải giới thiệu lên tuyến Trung ương để khám chữa bệnh”, ông Đối tâm tư.
Lật dở danh sách bác sỹ tự ý nghỉ việc từ năm 2015 đến nay, ông Nguyễn Văn Đối cho biết: “Gần 20 bác sỹ trong số đó là thế hệ 8x – Nguồn nhân lực quý báu cho ngành y tế địa phương. Nhiều trường hợp trước khi được cử đi học, các bác sỹ đã ký cam kết sẽ trở về địa phương công tác nhưng sau đó không lâu họ lại bỏ việc”. Ông Đối cũng thừa nhận do đãi ngộ kém và môi trường hành nghề chưa thật hấp dẫn, cơ chế chuyển ngạch, bậc, thăng hạng cho bác sĩ sau khi học xong còn cứng nhắc... khiến hàng loạt bác sỹ ở Lai Châu tự ý bỏ việc chuyển đến nơi khác làm việc.
“Ngay như tỉnh bên cạnh là Lào Cai, các bệnh viện tư nhân liên tục tuyển dụng, thậm chí sang Lai Châu mời chào các bác sỹ với mức lương 10 – 15 triệu đồng/tháng. Thế là chúng tôi đành phải ngậm ngùi nhìn 7 bác sỹ giỏi của địa phương bỏ việc đi nơi khác cống hiến”, ông Đối tâm sự.
Trong cái khó, có cái… tâm
Các bác sĩ trẻ khám, chữa bệnh cho người dân vùng biên giới Phong Thổ (Lai Châu).
Trước đó, tiếp nối câu chuyện khó khăn của y tế vùng cao, chúng tôi tiếp tục đi xe máy nửa ngày đường đến huyện Mường Tè. Cùng lúc này, đoàn công tác của Trung tâm y tế huyện đang chuẩn bị về xã Tà Tổng khám bệnh nên phóng viên xin đi theo. Đường lên “cổng trời” Tà Tổng dễ làm nản lòng bất cứ ai bởi những con đường đất đá, gập ghềnh, lầy lội như cháo loãng sau mưa dài tới 23km. Gọi là đi xe máy nhưng chỉ là ngồi trên xe, nổ máy và đẩy xe đi bằng hai chân. Thi thoảng gặp vũng lầy, người ngồi sau lại nhảy xuống đẩy xe... Ấy thế mà phía trước chúng tôi, bác sỹ Chu Pó Xá và những cán bộ ở Trung tâm y tế cứ đều đặn hàng tháng, mùa nắng cũng như mùa mưa đều có các chuyến luân phiên đi khám bệnh, tư vấn, vận động bà con tại các bản xa trung tâm.